Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
Ücretsiz indirin, çıktı alın ve yapıştırın!
Evimizin Bayramlıkları 2016
Bu yıl hastalıklarla ve türlü çeşit başka meşgaleyle girdim Ramazan'a. Sizlerle paylaşmayı çok arzu ettiğim bu tasarımları tamamlamak ve...
Popüler
En Muhteşem Şey
Hayal ettiğin şeyi, kafanın içindeki en muhteşem şeyi göremiyorum.
Ne istediğini anlamıyorum küçük kız. Neden kızgın olduğunu, ellerine neden o kadar kötü baktığını da anlamıyorum. Ama belki bu kitabın küçük kahramanı anlar. Tam da senin için "muhteşem" bir hikayem var:
"Bir gün küçük bir kızın aklına harika bir fikir gelir. En muhteşem şeyi tasarlayacaktır. Nasıl görüneceğini, nasıl çalışacağını çoktan düşünmüştür. Çok kolay olacaktır!
Ne var ki işler tahmin ettiği gibi gitmez..."
Küçük kız kafasında canlandırdığı "en muhteşem şeyi" yapmayı bir türlü beceremiyor. Kimsecikler zihninde neler döndüğünü anlayamıyor. En muhteşem şeyi yapabilmek için çok büyük elleri, belli ki çok da karışık kafası.
Küçük kız kafasındaki karmaşayı küçük köpek yardımcısıyla türlü çeşit şeye dönüştürse de hiçbiri yanından bile geçmiyor en muhteşem şeyin.
Tam kendisini kötü hissetmeye başladığında, yaptığı her hatalı tasarımın bir anlamı olduğunu farkediyor. Mahallelinin farklı bakış açılarının zenginliğinde, tasarımlarının her birini bir başka şey için kullanabileceğini farkediyor.
Nihayetinde küçük kız hayalindekine çok yakın bir şey yapmayı başarıyor.
Yoğun bir azim, odaklanma ve destekle sonunda küçük yardımcısı ve dostunu yolun devamında da yanında götürebileceği sepetli bir scooter tasarlıyor.
Küçük kızın yolculuğu, kafasının içindekileri diğer insanlara göstermekte zorlanan tüm küçükler için bir ilham kaynağı.
Dostluğun, dayanışmanın, sıkı çalışmanın ve pes etmemenin hikayesi "En Muhteşem Şey".
Desen tasarımcı olarak çalıştığım uzun yıllar boyunca, kafamdakiyle ortaya çıkanın bambaşka şeyler olduğu nice anlar oldu.
Hatalı bir çizim, hayal ettiğimle yakından uzaktan ilişkisi olmayan bir renk, bambaşka bir desen çıksa da ellerimden, kafamdakinin aynısını yapmanın önemsizleştiği harikulade şeylerle karşı karşıya geldiğim anlardı onlar.
Bir fikrin olgunlaşması, bir hayalin somutlaşması bir sürü başka etkene bağlıdır muhakkak. Süreç sürprizler saklar. Su akarken her şeye dönüşme coşkusundadır.
Belki belirli bir şeye dönüşsün diye önüne kalıplar, kaseler, kovalar koyarız ama su yolda topladıklarını da içine alıp rüzgar nereye götürürse oraya dolar.
Doğrusu, olup biteni anladığımı hissediyorum.
Çocuk kitapları yazarı ve illüstratör Ashley Spires'ın yazıp, aynı güzellikte de resimlediği kitabın youtube'dan rahatlıkla erişebileceğiniz bir de stop motion çizgi filmi mevcut.
...
Ne yapıyorsanız onu sevin küçükler ve büyümeye dirençliler.
Nihayetinde ellerimiz kafamız için ya çok küçük, ya da fazla büyük.
Öyle değil mi?
En Muhteşem Şey
Yazan ve resimleyen, Ashley Spires
Çeviren, Özlem Köroğlu
Özgün adı: The Most Magnificent Thing
Tübitak Popüler Bilim Kitapları
5+ ve büyümeye dirençlilere!
Uzun Yeleli Kediçocuk
Bundan birkaç ay önceydi. Elimde Uzun Yeleli Kediçocuk, başka bazı kitaplar ve bilgisarım olduğu halde, oğlumun ardından oturduğumuz sitenin cocuk parkına çıktım. Niyetim bir gözümle onu yoklarken, diğeriyle bir değerlendirme yazmaktı.
Ama birkaç dakika içinde önümdeki teknolojik cihazlar, tablet, telefon ve bilgisayarı ilgi çekici bulmuş olacaklar ki; üçü birden etrafımı sardı.
Arkadaşları ondan birkaç yaş büyükler ve doğrusu ya kitap okumayı pek "cool" bulmuyorlar. Ya da ben öyle zannediyordum.
Bir tanesi hemen Uzun Yeleli'ye uzandı. Diğeri resimlemesini gülünç bulduğunu söylerken "plaza erkeği" kıvamında bir yüz ifadesi takınıp kaşının birini kaldırdı.
"Ne saçma şey, hahaha!"
Diğeri ise, babasıyla sitedeki binaların üstünden paraşüt talimi yaptıklarına tüm çocukları ikna edecek kadar mahir bir hayalperestti. Ikisi arasında kalmış sevgili oğlum, annesinin çektiği ilgiyi sevmeli mi sevmemeli mi, kestirmeye çalışırken arkadaşlarını inceliyordu.
O gün orada onlara Uzun Yeleli Kediçocuk'u okudum. Ciddi ifadesiyle plaza çocuğu, usulca açtığı gözleriyle yavaş yavaş kaşını hizalarken, vücudunu bize doğru çevirip tüm ilgisiyle bankın üzerine abandı.
Bir ara sesimi iyice alçaltıp orada kesecekmişim gibi yapınca, hepsi birden inci gibi dizildi yamacıma. Güldüğümü belli etmemem lazım, dedim. Ciddi insanlar bunlar, hem sonra, kizabilirler de. İçimden güldüm, sarıldım onlara.
Ebeveynleri yoğun bir iş temposu içinde olsa da olmasa da, Kediçocuk'un hikayesine yabancı değil onlar. Çocuk dünyası denilen paralel evrende çogu zaman görünmezler.
Bu görünmezlik beraberinde özgürlük getirse de...iki dünya arasındaki mesafeyi de artırıyor.
...
Kediçocuk'un annesi uyarıyor babasını: Onunla daha çok ilgilenmelisin, yoksa büyüdüğünde bundan dolayı çok pişmanlık duyacaksın.
Elinden geleni yapıyor babası ama, elinden gelenin yeterli olmadığını, küçük büyük tüm okur anlıyor.
Önemli ve çok kazançlı bir iş görüşmesi için Hayvanat Bahçesi'nden ayrılırken, çocuğun cebine taksi için biraz para, kulağına ise kızgın annesini teskin edecek sözcükler fısıldıyor.
Sıkı sıkı tembihlense de, Kediçocuk şimdi sadece kendine emanet.
Yüz boyama standında kediye dönüşüp, kafeslerin arasında dolaşırken, bir yandan da bilgi edinmek için levhaları okuyor.
"Hayvanlar kafeslerde yaşıyordu ama bu kafeslerde yaşamayı sevip sevmedikleri levhalarda yazmıyordu. "
Kendisine dinlenecek bir yer aradığında tüm bankları kaplayan mutlu aileleri görüyor.
Üzgün Kedi Çocuk, kendisine boş bir kafes bulup levhaya "Uzun Yeleli Kedi Çocuk" yazdığında, kafesin içinde, gözlerini bambaşka bir dünyada açtığı bir rüyaya dalıyor.
Rüya dediysem, küçük okurlar rüya mı gerçek mi tartışmasına tutulmuşlardı bile, ben bunları okurken. Aldırmadan, o bambaşka dünyayı okumaya devam ettim onlara.
Gökyüzünde süzülen dev geminin içinde, daha önce hiç kedi çocuk görmemiş olan Habakuk'un merceği altına giriyor küçük kahramanımız.
Habakuk, oldukça nadir görülen bu hayvanı incelerken hayvanat bahçesinden kaçırıp tekrar doğaya saldığı hayvanlar içindeki ilk kedi çocuk olduğunu anlatıyor çocuğa.
Hayvanların neleri sevip, neleri sevmediğini not aldığı özel defterine "Uzun Yeleli Kedi Çocuk" başlığını attığında mırıltılar tekrar yükseliyor. Bir tanesi, "Hepsi rüya yaaa! " diyor külyutmaz edasıyla. Diğeri, "Ya, ne alakası var oğlum! Habakuk kaçırmış ya işte!"
Uzun Yeleli Kediçocuk, Habakuk'un defterine yazabilmesi için sevdiği ve sevmediği şeyleri anlatırken, onlarla en az bir saat oyun oynanmazsa ölebilecekleri bilgisini veriyor. İskambil kartlarıyla oynamayı da seviyor Kediçocuklar, ama dikkatli olunmalı. Oyunları çok kaybederlerse tüyleri dökülmeye başlıyor.
Doğrusu ya, kedi çocuklar hakkındaki defterin bir kopyasını edinip, yazılan her şeyi çerçevelemek isterdim.
"... eğer bir Uzun Yeleli Kediçocuk size bir hikaye anlatıyorsa, işyerinden önemli bir telefon gelse, ya da başka bir şey olsa bile onu sonuna kadar dinlemeliydiniz, yoksa sizi ısırabilirdi.
Ayrıca, sadece çikolatalı süt ve meyve suyu içerlerdi, çünkü su içmek onları kusturabilirdi, hatta gözleri kör bile olabilirdi."
Sabah her nasılsa odasında, Habakuk'un defteri başucundayken uyanan Kediçocuk, annesi ve babasını mutfakta tartışırken buluyor.
Onlara Habakuk'un defterini gösterdiğinde, artık onu doğru yetiştirmek için ihtiyaç duydukları her şeye sahip oluyorlar. Ben "onlara" diyorum ama hikayenin hedefindekiler babalar. Doğrusu ya hiç haksızlık yapasım yok onlara.
Etgar Keret'in yazdığı, Aviel Basil'in resimlediği kitap, büyükler için adeta bir çocuk dünyası kılavuzu; küçükler için ise manifesto.
Dünya kafesindeki çocukları özgür bırakmanın yolunu anlatan, birer yetişkin kılavuzu.
Uzun Yeleli Kediçocuk
Özgün adı: Gur Chatul-Adam Aroch Se'ar
Yazan, Etgar Keret
Resimleyen, Aviel Basil
Çeviren, Mahir Ünsal Eriş
6+
Can Çocuk
Kırmızı'nın Mirası
"Derler ki eskiden bütün dünyanın sözü bir, dili birdi. Fakat Babil Kulesi yıkılınca insanlar birbirinin dilinden anlamaz oldu.
Sözler karıştı, insanlar karıştı...
Bir sürü farklı dil dünyaya yayıldı."
Kırmızı'nın Mirası işte bu paragrafla karşılıyor küçük büyük okurunu.
Kur'an'da, Tevrat ve İncil'de bahsi geçen, ancak daha çok israiliyyât ve çeşitli mitolojik öyküler vasıtasıyla bildiğimiz Babil'le.
Babillilerin tanrı marduk adına yaptıkları söylenen kule, tanrı katına ulaşmak için göğü delmeye ahdetmiş insanoğlu kibrini yansıtır.
Marduk ise bu kibre karşılık kuleyi yıkarak, sözü bir, dili bir bu insanları yeryüzüne dağıtıp bambaşka dillere ayırır.
Babil Kulesi'nin hikayesini ilk merakım herhalde bir Cemil Meriç eseriyleydi. Kırmızının Mirası; aydın kibrine işareten zaman zaman duyduğumuz hikayenin ardına düşürdü büyümeye dirençliyi. Karşıma İngilizce babble (anlaşılmayan biçimde konuşmak, anlaşılmaz sesler çıkarmak) kelimesi çıkınca, bambaşka bir etimolojik yolculuğun heyecanıyla doldum.
Ama ben oradaki okumalarımı derinleştirmeden biçare okuru Babil Kulesi'nin tepesine götürüp bırakıveren Kırmızı'yla hesaplaşacağım.
Hesaplaşma ki, ne hesaplaşma!
Der ki Kırmızının Mirası:
" İşte bu efsane de dilden dile aktarılırken bazı kısımları unutuldu. Hep insanlar konuşuldu. Oysa efsanenin aslına göre, zamanında herkes herkesi anlayabilirdi.
Herkes: yani saksağanlar, arılar, atlar, keçiler ve kurtlar..."
İşte tam da burada yaptı yapacağını yazar. Toprakla, havayla, suyla, envai çeşit canlıyla cenge tutuşup ne var ne yok, ardını düşünmeksizin tüketip kirleten insanoğlu ve kızının kucağına bıraktı mirasını.
İyi de yaptı lakin çok dilliliğin hediyesini de yanına katık etti.
Müşterek, dedi; kadim, kumanya, takât, alicenap, bîhaber, diyar, mahdut, beşer, lütufkâr dedi.
Tüm bu yabancı (!?) kelimeler bazı ebeveynleri tedirgin etti. "Aman, çocuklar ne anlayacak. Bir sürü bilinmedik kelime var". dediler.Bunu söylerken ise farklı dillerde yazılmış çocuk kitapları ve masallar okuyorlardı.
Çocuk anlamaz diye sadeleştirmişlerdi dillerini, daha o doğmadan.
Kimisi de dili sade doğmuş olacaktı ki, pek habersizdi okuduğundan.
Efendim, bilhassa okul öncesi metinlerde az sayıda yeni kelimeye yer vermenin önemi vurgulanır.
Bazı kelimelerin ise ritmik dille nasıl birer kazanıma dönüşüp kelime dağarcığına katkı sağladığına. Bu kadar az sayıda sözcükle hayatımızı idame ettiriyorken hangi kelimenin yeni ya da yabancı sayılacağı da görece değişiyor muhakkak.
Ama biliyorum ki, okuyucunun söze yüklediği anlam küçük okura sirayet ediyor ve büyüğü farketmeden o kelimeler dile işliyor.
Sok derece akıcı, ritmik bir dile sahip masalı çok sevdim.
Kırmızı'nın kucağımıza bıraktığı mirasın bir paydası da dil olsa gerek.
Her lisana açık bir vatanda,
tüm canlıların dilinden konuşan Kırmızı'nın, maceralı ve bilgece yolculuğuna eşlik etmek üzere,
her yaştan okura!
Kırmızı'nın Mirası
Yazan, Sezai Ozan Zeybek
Resimleyen, Esra Uygun
Nito Kitap
5+
Öteki Çocuklar
Birbirinden güçlü 14 öyküden oluşan çok değerli bir kitap tutuyorum elimde.
Binbir çeşit duygunun binbirini de, buruk bir gülümsemeyle karşılayıp, her sayfasında yutkunduğum, beklediğim... Güçlü bir hikayenin, güçlü de bir kalbe ihtiyacı olsa gerek.
"Öteki" çocuklar, hem "Öteki yapanlar" hem de "öteki olanlar", Wölfel'in kaleminde.
Okur iki mahalle arasında yer değiştirerek, yazarın anlamak üzerine devam ettiği ihtisasına katılıyor.
Öyle yüksek bir empati ve öyle duru bir sadelikte anlatıyor ki, anlamamak için dinlemiyor olmak gerek.
Yetişkinlerin siyah-beyaz, kavgacı ve muhteris dünyalarına toprağa daha yakın yerden, bir çocuğun gözünden bakıyor okur öykülerle.
Toprağa, tohuma, başlangıca ve sona en yakın yerden...küçük, bozulmamış insanlığımızdan.
Üzerinde uzun hasbihaller edilesi ondört öykünün ilkinde Durugöl Sokağı ve Rayaltı Sokağı'na konuk oluyoruz. Bambaşka sokakların, bambaşka (!) çocuklarının birbirleriyle atışarak alay ettiği, ardından kahkahalarla güldükleri satırları okurken mahalleme dönüp, kaldırımda oturan çocukların arasına katılıyorum.
Bir yetişkinin çok büyük çoğunlukla farkında bile olamayacağı, iki mahallenin çocukları arasındaki "öteki"yi hatırlıyorum. Kendisine lojman bahşedilmiş memur çocuklarıyla, bahşedilmemiş olanlarından ibaret bir ötekiliğin nasıl da çocukların tüm hikayelerinin zeminini oluşturduğunu.
"Lojmandaki ilkokula gidiyorum ben, oraya herkesi almıyorlar. "
Halbuki, orada okumuştum ben de. Alıyorlardı ya işte. Öyle, bir numarası falan da yoktu. Ama havalarından geçilmezdi lojman çocuklarının yine de. Tren raylarının etrafındaki kulübelerde yaşayan çocuklar ve zengin Durugöl Sokağı çocukları arasındaki ise biraz daha farklı.
Okuru büyük bir kedere ve gözyaşlarına boğmadan, acının pornografisini yapmadan, incelikle ve sadelikle anlatıyor Ursula Wölfel.
Zengin ve fakir çocuklar, eğitimli ve eğitimsiz çocuklar, ailesi olan ve olmayanlar, ailesiyle paylaşacak birazcık olsun vakte sahip olamayanlar, aynı ismi paylaşıp, bambaşka hayatlar yaşayan çocuklar, bir kardeşe sahip olmanın berbat olduğunu düşünerek aldananlar, görünmez çocuklar, unutulmuşlar, konuşamayan, anlatamayan, yaşıtları tarafından hırpalanan çocuklar, yapayalnız hayatlarının sıkıcılığında, başka hayatlara fazlaca merak duyanlar, düşünce suçlularının, mahkumların çocukları, siyah ve beyaz tenli çocuklar, alkolik ebeveynlerine bakmak zorunda olan çocuklar, babasız çocuklar, apartman duvarları arasına hapsolmuş çocukların hikayeleri.
Doğan her çocuk kısa süre içinde öldüğü için adı, "Kaç gün görnüşüm? " anlamındaki Sintaju konulmuş Afrikalı çocuklar.
Yeryüzünün çocukları...
Tüm gerçekliğine ve ince elemine rağmen Ursula Wölfel, yine umut ve neşe dolduruyor satırların arasına. Bu dolgu malzemesi olmaktan çok öte, siyahla beraber var olan beyaza dair olmalı.
Eleştirel okuma becerisini geliştirici faaliyetlerde, okuma grupları ve derslerde ve hatta duvarlı ya da duvarsız her yerde, derin ve anlama dair öğretilerde faydalanılmak üzere muhakkak okunmasını öneririm.
Ursula Wölfel'in Öteki Çocuklar'ı kadar çok sevdiğimiz "Ateşten Ayakkabı, Rüzgardan Sandalet"ini daha evvel bir blog yazısında incelemiştim.
Alman Çocuk Edebiyatı'nın en güçlü ve öyle görünüyor ki duyarlı kalemlerinden Wölfel'in, tüm kitaplarının Türkçe'ye kazandırılmasını dört gözle bekliyorum.
Öteki Çocuklar
Yazan, Ursula Wölfel
Resimleyen, Bettina Wölfel
Çeviren, Murat Aksoy
Özgün Adı: Die Grauen und Die Grünen Felder
Çizmeli Kedi Kitaplığı
117 sh.
10+ ve büyümeye dirençlilere!
