Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
Ücretsiz indirin, çıktı alın ve yapıştırın!
Evimizin Bayramlıkları 2016
Bu yıl hastalıklarla ve türlü çeşit başka meşgaleyle girdim Ramazan'a. Sizlerle paylaşmayı çok arzu ettiğim bu tasarımları tamamlamak ve...
Popüler
Bir Dileğim Var
Bir süredir bir grup harika insanla Çocuk Edebiyatı Atölyesi yapıyor, tüm hafta hazırlanıp, kendime ödevler verip anlatıyorum. Ne kadar nasipliyim ki başka bir atölyede de bizzat öğrenciliğin bereketiyle mahir çocuk kitapları yazarı Melih Tuğtağ'ın yönderliğinden istifade ediyorum. Atölyemizin çiçeği burnunda değerli çizer ve yazar adayı/ Sevgili Şule, geçtiğimiz haftalarda Malezya seyahatinden yanında getirdiği Jimmy Liao kitabını masaya bırakıverdiğinde gözlerim hayranlıktan yuvalarını şaşırmıştı.
Oracıkta geçici zimmete geçirme vakası yaşandığını tahmin edersiniz. Ben de böyle bir insanım nihayetinde. Evinize davet ettiyseniz kitaplığa nazır sandalyeye oturmasından kaçınacağınız türden bir insan.
Kitabı göğsüme bastırıp sevgiyle seke seke bindiğim vapurdan küçük okurla google translate'te japonca metni çözmeye çalışarak indik. Vapurla iskele arasından denize düşeyazdık falan. Yok, yok, yok! Japonca değil demek. Bir türlü bulamıyoruz metni çat pat çevirmenin yolunu. Küçük okur benden de tez canlı. Aldı kucağına ve resimlerin hikayesine bıraktı kendini. Sıklıkla Güney Kore'ye gidip gelen, kültürüyle yakından ilgili arkadaşım Zeynep'e yazdım hemen. Japonca olduğunu doğrulamakla yetinmeyip bir de küçük araştırma yapıvermiş oracıkta.
 |
| Kiss & Goodbye |
 |
| Sıkıcı bir yolculuğu harikalar diyarına çeviren bir çocuk |
Öğrendik ki henüz Türkçe'ye çevrilmiş hiçbir kitabı bulunmayan Tayvanlı yazar ve çizerin dünyanın birçok ülkesinde yayınlanmış 27 adet çocuk kitabı bulunmaktaymış. Bir kitabı da Tudem'in Desen'inden çıkmak üzereymiş. Nasıl sevindik bu tatlı sürprize anlatamam.
kültürmafyasi. com'daki lezzetli yazısında Zeynep Güner'in söylediğine göre:
"Resimlerle sözlerin birbirine karıştığı, bir bütün oluşturup okuru sarmaladığı kitaplar çoğunlukla hüzünlü ve yalnız çocukların hikayesini anlatıyor. Yetişkinleri anlamayan bu çocuklar büyük ve acımasız bir gezegende kendilerine küçük bir yer açmaya ve hayal kırıklıklarından kaçmaya çalışıyorlar.
Aslında her çocuğun dünyasından bir parça iz taşıyan bu kitaplar hüzünlü olmasına rağmen huzur veren bir şarkı gibi...Liao usta bir müzisyen edasıyla imkansıza inanmayan, cesur ama ürkek, sessiz ama hayat dolu, yalnız ama umutlu çocukların şarkısını çalıyor. "
Tam bu arada değerli hocamız Adnan Saraçoğlu beyin Liao illüstrasyonları albümüyle de gönlümüz şenlenmişken Desen yayınları kitabı fuara yetiştirivermiş.
Fuardan değil ama müdavimi olduğumuz kitabevinden edinip keyifle okuduğumuz "Bir Dileğim Var" her sayfasında incelikli metnin şiirsel estetiğiyle kalbimize nakşoldu.
İçinden cin çıkmayan lambanın, yoldaş olduğu kahramanımız, dilek fenerleriyle aydınlanmış hüzünlü çocuk hikayelerine misafir etti büyümeye dirençli okuru. Adeta lambanın cini oluyor o. Ya da birçok dileği gerçekleştirebilecek(!) bir lambanın yegane sahibi Alaattin.
...
"Küçük dilekler kolay. Kendini ne zaman yalnız hissetse, bir bardak sıcak, ballı çay dilemek Colore'ye yetiyor. "
"Günün her saati, birileri bir yerde bir şeyler diliyor. Ama olur da bir gün, bir an için kimse bir şey dilemezse, ben o "ânın", kendini üzgün ve dışlanmış hissetmemesini diliyorum. "
"Ben durmadan bir şeyler dilerim; bir kartal gibi uçmayı mesela ya da tuhaf ev hayvanları sahiplenmeyi. Veya... Hogwarts'a girebilmeyi. Ama dileklerim hiçbir zaman gerçekleşmez. "
"Hiçbir çocuk Bao-bao kadar korkamaz depremden. Kuzeni depremde ölmüş. Yani... Elbette onun dileği, bir daha hiç deprem olmaması"
"Bir kedimiz var Dombik. Acaba neler neler diliyor... Umarım, muhabbet kuşu sahiplenmeyi dilemiyordur. "
"Herkes kelebek olmayı dileseydi, gökyüzü rengarenk bir cümbüşe dönerdi. Neyse ki dilekler belli belirsiz, uçucu şeyler. Yoksa onca tırtıl ve kelebek bütün bitkileri yerdi! "
...
Kedileri, taze çimen kokusunu, saçlarını okşayan meltemleri ve başka insanların dileklerini dinlemeyi seviyor kahramanımız. Dileklerinin gerçekleşmesini dilerken küçük okura başka çocukların dileklerinden kendininkilere asma köprüler sermeyi öğretiyor. Hikayelerinin eksik ve yaralı yanlarını dinliyor. Kendi hikayesinin hasarlı yanlarıyla bağ kuruyor derin bir sevgiyle. Dilekler, diyor. Uçucu değillerdir ki anne. Allah her yerden duyar onları. Uçup kaybolmalarına izin vermez. Ama evet...sahiden de herkes kelebek olmayı dileseydi ve Allah tüm dilekleri kabul etseydi düzen sarsılır, denge bozulur, dünya karmakarışık bir yere dönerdi. Belki de uçucu demek tam da böyle bir şeydi.
Alaattin'in bir masal kahramanı olması ve sihirli bir lambaya sahip olamamam belli ki iyi birşey.
"Herkes yıldız olmayı dileseydi, evren göz kamaştırıcı bir yere dönerdi. Neyse ki dilekler belli belirsiz, uçucu şeyler. Yoksa onca ışık yüzünden kimse bir şey göremezdi"
"Violet de artık çok oluyor. Yılbaşı gecesi bir türlü yatıp uyumak bilmedi. Neymiş, Noel Baba'yı hediyeler bırakırken illa kendi görecekmiş. Eh, dileği gerçek oldu. Ama nedense Noel Baba, kendi babasına pek benziyordu. "
Depresyondaki Chi-Chi'nin dileği artık herkesin onu rahat bırakması, Küçük Tarzan'ın dileği asla okula gitmek zorunda kalmamak, filin dileği bozkırlara dönmek...ne dilerseniz dileyin tüm kalbinizle dilediğinizde kötülükler kralı bile gelse dileğinizin gerçekleşmesine engel olamaz diyor Liao.
Bir dilek dilemek için lambalara, parlak ışıklara ve kayan yıldızlara ihtiyacın yok hem.
Her gece ertesi gün için dileklerde bulunuyor çocuk. Her akşam bir sürü dilek...
Sihirli bir lambaya sahip olduğunu bilmediği rüyasından uyanan çocuk, çocuk kitaplarındaki sihirli cinlere benzemeyen masal kedisinin mırıltısına, asla kaybetmekten korkacağı bir lambası olmamasını dileyerek karşılık veriyor.
Metnin soyut ve felsefi yönü, resimlemenin hassas ebeveyni rahatsız edebilecek küçük "kusurlar" içermesi, "matrak, laf sokma, uçuk, abayı yakmak, aşk acısı çekmek", "hiç yoktan güller yaratmak" gibi sözcükleri düşündürücü bulup, dileklerin itikadi karşılığı gibi meselelerde kafa karışıklığı yaşayacak okura, uygun yaş aralığında eşlikle okumalarını, gerekirse ertelemelerini ama bu olağanüstü eserden kendilerini mahrum etmemelerini öneririm.( İç sayfa örneklerine göz atınız)
Bir Dileğim Var
Yazan ve Resimleyen, Jimmy Liao
Çeviren, Ümit Mutlu
Özgün adı, "I wish I could Make A Wish"
Desen Yayınları
8+ ve büyümeye dirençlilere!
Gürültülü Boya Kutusu
Mavi gökyüzünün, kırmızı uğur böceklerinin, sarı muzların resmini yapabilir Minimoni.
Ama bir öpücüğün resmi nasıl yapılır, hiçbir fikri yok.
Ne renktir öpücük?
Yazarı Rocio Bonilla'dan, Minimoni'nin yolculuğunu okuyorduk ki enteresan birşey oldu.
"Öpücük Ne Renktir? " diye sorarken Minimoli, raftaki kitapların arasından Kandinsky ile gizli bir iş birliğini aşikar eden fısıldaşmalarını işittik.
Bir çocuğun kitaplığında karşılaşıp küçük okurdan çok daha önce birbiriyle tanışan ikili ne yapıp etmiş, aynı rafta, yan yana hasbihal etmenin yolunu bulmuştu demek.
Minimoli rengarenk soru işaretlerinin peşinde, duyguların renklerini araya dursun; Kandinsky'nin gürültülü boya kutusu renklerin şarkısını çalıyordu dev orkestrasıyla.
Peter Reynolds'un Nokta'sında; sevgili Vashti ise muazzam noktalarını iki ucundan çekiştirip bir çizgiye dönüştürerek, bir başka küçüğe umut diye hediye etmişti.
Belki çizgileri eğip köşesinden bucağından iç içe geçirip katlayacak olan o çocuk da bir başkasına...
Her bir serüvende renklerle ifadesini bulan, usulca kıvrılıp akan birer ırmak gibi yatağına dönerken kahramanlar...küçük okura ifadenin gücünü ve renklerin özgür evrenini bırakıyorlar.
Değil mi ki ifadesini bulamamış duygular, serpilip güçlenemezler. İfadenin gücü renklerle hayat buluyor.
Raftaki fısıltılarına kulak kesildiğim üç kitaptan ilki olan "Öpücük Ne Renktir" in bahsi gelecek. Nokta'dan ise daha evvel bahsetmiştim. (Blog yazısı buradan)
Bahse konu üç kitap birlikte; kahve ile çikolata gibi harikulade bir uyum içinde, lezzetli mi lezzetli bir okuma sunuyor.
Bugünün kahramanı ise bu üç kitaptan biri olan, Nar Çocuk'un özenli çevirisi ve yine harikulade kalitede baskısıyla okura sunduğu, Barb Rosenstock'dan Gürültülü Boya Kutusu.
"Barb Rosenstock ve Mary Grandpré, soyut sanatın ilk ressamlarından biri olan Wassily Kandinsky'nin heyecan verici hikayesini anlatıyorlar. Kandinsky, hayatı boyunca renkleri sesler olarak deneyimledi ve gürültülü boya kutusundan cesur, çığır açan eserler çıkardı." diyor yazar.
Ya Kandinsky "düzgün" bir Rus çocuğu olmaya devam etseydi?
Dimdik oturup tüm nezaket kurallarına uyarken, piyanosunu çalsa ve ailesinin ondan beklediği gibi Bilim, Tarih ve Matematik kitapları okumakla yetinseydi.
Her düzgün Rus çocuğu gibi zamanı geldiğinde natürmont tablolar yapacaktı elbette. Kimse onu sanattan men ediyor değildi. Çerçevesi çizilmiş ve kuralları önceden belirlenmiş, sürprizi olmayan, taklide dayalı bir sanattan.. Kandinsky'i Kandinsky yapan şey biraz eğimdi halbuki.
Ya kımıl kımıl ruhu, renklerin şarkısına kulaklarını tıkamayı başarsaydı?
Ya dimdik vücudu hiç eğilmeseydi? Dans etmeseydi ayakları, müziği işitmeseydi kulakları, renkleri karıştırmasaydı parmakları?
Vasya renklerin sesini çizdi tuvalin üzerine. Bağıran kırmızılar, neşeyle fıkırdayan yeşiller...
Kimse neyin resmini yaptığını anlamadı. Anlaşılan "düzgün" resimler yapmak için sağlam bir resim dersine ihtiyacı vardı küçük adamın.
Herkes gibi çizmeyi öğrense de, sıradan anlarda dahi büyülü bir gökkuşağı demeti gibi kıvrılarak dans eden sesleri duymaya devam etti.
Wassily Kandinsky "fısıldayan kömür rengi çizgiler"i çizmeseydi, Kandinsky olacak mıydı?
Hemen hepimizin bildiği Helen Buckley imzalı hikayeyi hatırladınız mı? Küçük çocuk "yeşil saplı kırmızı bir çiçek" çizer. Öğretmeninin çizdiğinin aynısını.
Sonra kilden bir tabak...
"Küçük çocuk öğretmeninin tabağına baktı,
Sonra kendi tabağına baktı.
Kendi tabağını öğretmeninkinden daha çok sevdi
Ama bunu söylemedi.
Elindeki kili yuvarlayarak tekrar top haline getirdi
Ve öğretmeninki gibi bir tabak yaptı.
Derin bir tabaktı.
Sonra kendi tabağına baktı.
Kendi tabağını öğretmeninkinden daha çok sevdi
Ama bunu söylemedi.
Elindeki kili yuvarlayarak tekrar top haline getirdi
Ve öğretmeninki gibi bir tabak yaptı.
Derin bir tabaktı.
Ve kısa bir süre sonra
Küçük çocuk beklemeyi öğrendi,
Ve izlemeyi
Ve her şeyi öğretmeninki gibi yapmayı.
Ve kısa bir süre sonra
Küçük çocuk beklemeyi öğrendi,
Ve izlemeyi
Ve her şeyi öğretmeninki gibi yapmayı.
Ve kısa bir süre sonra
Kendiliğinden hiçbir şey yapmamaya başladı."
Küçük çocuk, artık ne yapmak istediğini, ne yapabileceğini bilemeyecek kadar "öğrenmeye" programlandığında bir başka öğretmenle karşılaşır. Ve o dizeler gelir :
"
“Neden soruyorsun, istediğin gibi yap” dedi öğretmen.
“İstediğim renkte mi?” diye sordu küçük çocuk.
“İstediğin renkte” dedi öğretmen.
“Eğer herkes aynı resmi yapsaydı,
Ve aynı renkleri kullansaydı,
Kimin ne yaptığını,
Nasıl anlarım sonra?”
“Bilmiyorum” dedi küçük çocuk.
“İstediğin renkte” dedi öğretmen.
“Eğer herkes aynı resmi yapsaydı,
Ve aynı renkleri kullansaydı,
Kimin ne yaptığını,
Nasıl anlarım sonra?”
“Bilmiyorum” dedi küçük çocuk.
Ve sonra yeşil saplı kırmızı bir çiçek yapmaya başladı."
Çocuğun hala Kandinsky olabilme ihtimali var mıdır dersiniz?
Ya da çocuk, sadece çocuk...
Kırmızı saplı yeşil bir çiçek çizme özgürlüğüne sahip bir çocuk.
Dik tutulup toprağa sabitlenmiş bir tahta direğe sarılarak ayakta tutulan o çocuk ya tutunduğuna dönüşürse?
Halbuki ihtiyacı olan yalnızca kıvrılmak, dönüşmek, eğilmek, dans etmek.
Aldıkları ödüllerle mütereddit okurun karşısında taçlanmış yazar ve çizerin, mükemmel bir uyumla kaleme aldıkları Kandinsky'nin hikayesi, küçük okurlar için bir cesaret ve ilham kaynağı.
Yazarının kitabın sonuna iliştirdiği nottan öğreniyoruz ki ressam tüm hayatı boyunca sesleri renkler, renkleri sesler olarak algılamış bir sinestetik.
"Bilim adamları sinesteziye sahip insanların beynin his kısımları arasında daha fazla bağlantı olduğunu ya da hislerinin başka insanlarda olmadığı şekilde birbirleriyle iletişim kurduğuna inanmaktadır. En az altmış farklı çeşit sinestetizm vardır ve beş bin kişiden birinde görülmektedir"
Ve yine yazarın notlarından öğrendiğimize göre Kandinsky zamanında dünyaca ünlü olan Bauhaus okulunda ders vermiş. Bu son kısmın tasarım eğitimi almış benim gibi yetişkin okurların da gözlerini ışıttığını tahmin edebiliyorum.
Öyleyse, dilerim ki ne küçükler ne de yetişkin okur mahrum olmasım Kandinsky'yi tanıma fırsatından.
Kandinsky'nin Soyut Sanatının Renkleri ve Sesleri
"Gürültülü Boya Kutusu"
Özgün adı: The Noisy Paint Box
Yazan, Barb Rosenstock
Resimleyen, Mary GrandPré
Çeviren, Abdülkerim Enes Esen - Tuna Alemdar
Nar Yayınları
5+ ve büyümeye dirençlilere!
*Caldecott Onur Ödülü sahibi*
Damla Canlısı
Küçüktüm, ufacıktım.
Yağmurun buğusuna aşıktım.
Güneşli günlerden çok, mağrur güze vurgundum.
Yağmur altında yürümeyi sevdim en çok. Bir çiçek gibi ondan içip büyümeyi... Sonra ama muhakkak "sonra", güneşin altına kıvrılıp uzanmayı.
Bilmem ki kaçtı yaşım? Küçük abim elimizden tutup kardeşimle beni tiyatroya götürmüştü. Belki de ilk tiyatro deneyimimizdi. Değilse de ilk iz bırakanıydı muhakkak.
Beşiktaş, Balmumcu'daki bu özel tiyatroda o yıllar adını bilmeyip sonradan öğrendiğim usta oyuncu Selim Naşit Özcan'ı, istiridyenin karnındaki incinin tozun toprağın içinde nasıl var olup bir pırıltılı mucizeye dönüştüğünü anlatırken izlemiştim.
Oyun müzikaldi ve ben o yıllarda da müzikali pek sevmezmişim ki, merhum Selim Naşit'in anlatıcılığı oyunu kalbime kazıyan kısım olmuştu.
Kalp kalp, çiçek çiçek ışımıştım.
Bunları anlatmaya neden başladım bilmiyorum.
Biraz düşününce, Damla Canlısı'nı anlatmak için elime aldığım kalemimin neden anılara doğru yalpaladığını anladım.
Muhakkak ki kalemin ihaneti değil yaşadığım.
Nasıl ki, "Göz beyinden zekidir" demişse vakti zamanında bir öğretmenim. (Gestalt'a nazireyle)
Biliyorum ki beyinden zeki olan başka şeylere de sahibiz. Örneğin sezgiler ... Derin sulara girmeden meseleye geliyorum endişe buyurmayınız.
Doğum hikayeleri çocukluğumun en ilgi çekici, en fantastik hikayeleriydi.
Ben nasıl doğmuşum, kardeşim, ablam, abilerim... Sarıkedi'nin yavruları, ağaçlar nasıl doğmuş sonra? Peki ya o istiridye? Karnında sakladığı inciden ne vakit olmuş haberi?
Yağmur damlaları nereden geliyor, dünya dediğin çivisiz yeri kim inşa etmiş? Bu büyülü dünyaya ben küçük damlayı kim göndermiş?
Ne zaman karışacağım toprağa?
Ya dönecek miydim sonra bir yağmur bulutuyla?
Yine çocuk yaşımda okuduğum iki damlanın maceralı yolculuğunu hatırlıyorum.
Onun etkisiyle cama pıt şıp düşen her damlanın sesini dinleyip, her biriyle sohbet ettiğimi hayal ettiğimi... ne hikayeleri vardı bir bilseniz?
Yeryüzünün en kadim bilgelerinden onlar. Arındırırken yerküreyi, tüm hikayelerini de bir bir toplayıp atomlarına zerkeden.
Tam da "hah, büyüdüm! " derken, bırakmışken parmağımla camda yürüyen damlaları takip etmeyi...
Sevgili Nurgül Ateş'in Damla Canlısı ile tanıştım. Küçük okur ne kadar sevdi ve eğlendiyse onu okurken, iddia ediyorum ki ben, çocuk, onun üç katı sevdim ve eğlendim.
Bulutların üzerindeki yağmur fabrikasını, damla canlıları arasındaki hiyerarşi ve görev bilincini, sırt çantalarında taşıdıkları emanetin değerini, eksik masalların isyanını bir bir, yudum yudum okurken...gece lambasının ışığında cama düşen damlalara göz kırptık.
Küçük okur uyur gibi yapsa da yarım kalmış masalların kokusunu alır, gözünü aralar ve "hadi" derdi.
Damla Canlısı'nı okurken, bu defa camdan aşağı süzülen ziyaretçilerimiz için dedi "hadi" .
O gülümseyerek uykuya dalarken ben okumayı sürdürdüm.
"Sırf şimşek çaksın, gök gürlesin diye iki bulutu birbirine düşürüyorum. Öyle bağırıyorlar ki gök gürültüsünden yer gök inliyor. Neden peki? Sırf çocuğun uykusu kaçsın da kitabı yarım bırakmasınlar diye. " dedi Sivrikulak.
O bir damla canlısı. Her damla canlısının kendi adına kayıtlı bir yağmur çantası var. Yağmur vanalardan çantalara doluyor ve böylece kimin ne kadar yağmur taşıdığı kayıtlara geçiyor. Her aşama kayıt altında.
Mükemmel bir düzen ve uyum içinde görevlerini yapıyor damla canlıları.
Ama sivrikulak yeryüzüne indiğinde duyduğu o yarım masalların müptelası oluyor.
Bir edebiyat müptelası!
Bu iptidayla sonu, yerin yedi kat üstündeki emekliler bulutunda dikiş dikmek olacak diye korkmalıydı. (!)
Ama bulut şehirlerinin üzerinde dolaşan yarım hikayelerle dolu zarflar, peşine taktı meraklı damla canlılarını.
Sonra neler oldu neler, sayfaları çevirip bakmalısınız.
Bugün Damla Canlısı'nın sevgili yazarı Nurgül Ateş'in doğum günüymüş.
Dileriz ki ömrü uzun ve mutlu, kalemi bereketli olsun.
Gökçe Akgül'ün eğlenceli resimlemesinin mükemmel eşliğinde bugün Damla Canlısı ve Nurgül Ateş günü olsun.
Biz onu çok sevdik, siz de sevin! :)
Hayal Dünyalar Dizisi / 1
Damla Canlısı
Yazan, Nurgül Ateş
Resimleyen, Gökçe Akgül
Çizmeli Kedi Kitaplığı
7+ ve büyümeye dirençlilere
Mavi Defterin Gizemi / Hz. Enes'in Hayatı
Yıkık dökük, virane bir kulübede bir grup çocuk tarafından bulunmuş bir günlük, Mavi Defter.
Bambaşka bir dilde yazıldığından olsa gerek adeta sihirli bir çağrısı var onun.
Çocuklar önce günlükte yazılanları, ardından da onları yazanın gizeminin peşindeyken, küçük okur adım adım hikayeye katılıp Ensar olmanın anlamını keşfe çıkıyor.
Suriyeli bir çocuğun güzel günlerini okuyorlar defterinde. Her şeye sahip olduğu günlerini... Bir ailesi, evi ve ülkesi olduğu o harikulade zamanları.
Sonra her şeyin nasıl da ters yüz olduğunu, ülkelerinden Türkiye'ye gelişlerini ve Mihri teyzeyi.
Suriyeli küçük Samed'in defterinde okudukları Enes b. Malik'in hayatıyla Ensar olma arzusuyla dolup taşıyor, küçük Samed'in, ardından da ihtiyaç sahibi tüm Samed'lerin peşine düşüyorlar.
Dünyanın en muhteşem macerasının peşine!
En çok çocuk kalbine yakışır da merhamet, orada devleşip kahramanlar doğurur ya...
İşte ilham dolu öyle bir hikaye, Mavi Defterin Gizemi.
Oğlumun anaokuluna başladığı yıl okul kapısında nahoş bir olaya şahit olmuştum.
Genç bir Suriyeli anne çocuğunu almak üzere kapıdaydı ve kadın memur yeterince Türkçe bilmediği için gözlerinin içine bakarak aşağıladığı yetmezmiş gibi, kolundan tutup dışarıya itmişti.
Kapının önündeki hanımların bir kaçı durumdan memnun, kikir kikir kikirdemiş, diğer bazıları ise dehşetle bakakalmıştı.
İşte o gün kalakalmışlardan olmanın utancı ile doldum. O akşam o hanımın telefon numarasını bularak ona yazdım.
Biraz olsun teskin etmek, insanların kötülüklerinin onun milliyetiyle ilgili olmadığını anlatmak istedim.
Sonraki günlerde ise gözlerimizin içinden parlayan bir sürü cıvıl cıvıl kelimeye rağmen hep selamlaştık.
Aynı okulda Moldovyalı ve Alman asıllı başka çocukların da olduğunu bilmek, üstelik bu farklılıklarının diğer aileler tarafından itici değil çekici bir unsur olarak algılanması gerçeği üzerine uzun uzun düşündüm.
El açanın, bankta yanına ilişip gittikçe daha geniş bir alan kaplayanın tehditi karşısında gösterilen tepkiyle, hiçbir şeye ihtiyacı olmayan, zengin bir yabancıya gösterilen tepki bambaşkaydı. Ne yazık ki bu da tamamen insani.
Anneye bu muameleyi reva görenler, olanları izleyerek gülenler, dil bilmeyen, ağır travmalardan çıkmış çocukların da bazı öğretmenler tarafından orantısız cezalar almalarına ses çıkarmadılar.
Bazıları ise hem öğretmen hem de ebeveyn olarak bu çirkin tavırla mücadele etmeyi, Ensar olmayı, insan olmayı tercih etti.
Her gün önümüze gelen onlarca olayla, gündelik hayatta insanlığımız sınanıyor.
Evimize giren hırsızın milliyeti üzerinden fikirler yürütüyoruz. İyiliği ve kötülüğü insanın içinden cımbızla çekip çıkararak, kötü bildiğimiz ne varsa, sorgusuz sualsiz onun içine bırakıyoruz. Çok büyük bir çoğunluğumuz öyle yapmıyor. Çok büyük bir çoğunluğumuz tüm zorluğuna rağmen elindekileri sakince yere bırakıp, yaralı olana sarılıyor.
Buna rağmen onları anlamaya, anlatmaya, dinlemeye ihtiyacımız var.
Yarın şimdi öyle olduğunu düşünmesek de kusursuz olan hayatlarımızın tamamen ters yüz olma ihtimaline karşın, yüksek perdeden beylik laflarımızı sakince yere bırakmalıyız. Elbette benimle hemfikir olmayanlarınız olacak. Demiştim ya...bu da son derece insani.
Kitapla ilgili belki de tek eleştirimiz Enes b. Malik'in hayatını anlatırken muğlak ve süslü kelimelerin birer ilaç kapsülüne dönüşmesi olabilir. Doğrusu Samed bize günlüğünde ondan bahsederken dosyanın tamamını "ziplemiş". Halbuki daha azını, hikayesini genişletip derinleştirerek anlatsaydı ne güzel olurdu.
Ama Samed'i de anlamak lazım.
Tüm hikayenin hakkını vermek istemiş olmalı. Okurun kulağına soru işareti kaçırıp, hikayenin peşine düşürmek istemiş belki de...
Küçük okurun anlamlı itirazını da not düşmesek olmaz.
Kar duası için illa da en yüksek tepeye çıkmanın gerekmesi anlamsız der. Dua her yerde yapılır ve her yerde duyar Allah onu. En yüksek tepeye çıkmasalar da Kar duası kabul olabilir.
Karın önce en yüksek tepelere düştüğünü, belki asıl sebebin de bu olabileceğini anlattıysa da babası. İtiraz netti sevgili yazar, elçiye zeval olmaz.
Fatma Çağdaş Börekçi'nin yazdığı ve İlknur Salman'ın sıcacık resimlemesiyle eşlik ettiği Mavi Defterin Gizemi'ni çok sevdik.
82.sayfadaki nemli gözlerde buluşalım olur mu?
Mavi Defterin Gizemi /Hz. Enes'in Hayatı
Yazan, Fatma Çağdaş Börekçi
Resimleyen, İlknur Salman
DİB Yayınları
94 sh.
8+
Evimin İnsanı
"Sen... Tatlı su insanseveri... Evine git de sağlıklı insancığınla konforlu hayatına devam et. "
"Sen benimle ne hakla böyle konuşursun? " dedim. "Ben bir insanı barınaktan aldım ve ona yuva açtım. "
"Cins bir insana... Özel bir barınaktan..."
....
İnsan mı? Hem de bir barınaktan?
Tuhaf geldi değil mi? Eğlenceli ve manidar bir tuhaflık Evimin İnsanı'nınki.
Hayvanseverliğimizi ve dahi insanseverliğimizi sorgulatan, steril hayatımızın, steril sokaklarımızın üzerindeki ince tülü kaldıran, yerin altında kalmış ne varsa gün yüzüne çıkmaya davet eden harikulade bir roman tutuyorum elimde.
Yapay zeka tartışmalarının ve sürükleyici, fantastik gelecek tasavvurlarının dilden dile yayılıp ekranlardan evimize dolduğu bu günlerde insan nedir diye daha çok düşünür olduk.
Kendi içinde, yapay zeka olmaksızın bir üst sınıf oluşturmuş, yeryüzünün en muhteşem sıfatlarını(!) bünyesinde toplayan bir insan grubu var. Onlar muhakkak ki en iyi yürekli olanlar, en yardımseverler, en hümanistler, en hayvanseverler, en barış yanlısı olanlar... Ne kadar en varsa eni de onlarda. Hem tüm bunlar için fazlasıyla imkan da onların elinde.
Daha önce ihtiyaçları özenle belirlenmiş gruplara (?), itinayla yardımlar yapar, yaptıkları yardımları vergiden düşer ve sonra sadece iyi örnek olsun diye gazetelere çarşaf çarşaf röportajlar verirler.
Ama siz boşverin onları. Biz, bize bakalım. Aramızdaki en hayvansever dostumuz, elinde bir merhemle sokak kedilerinin hasta gözlerine deva olmaya çalışırken, daha da fazla hayvansever olanımız en parlak görünümlü, asil, beyaz, cins kediyi evine alıyor. Bu daha da fazla hayvanseverimiz iki sokak aşağıdaki ihtiyaç sahibi aileye yardım götürmekten, ayakları alışır da hep isterler diye vazgeçiyor. Eğilip bir sokak köpeğinin başını sevmek isteyen çocuğunun eline vuruveriyor hışımla! İçinde bir ince şüphe ve pişmanlık kırıntısıyla yapıyor, ama yapıyor işte. İyi tanıyoruz onu, kendimizden biliyoruz.
Evimin İnsanı kedilerin egemen olduğu bir dünya distopyası. Hatta ciddiye alırsanız biz kafes dışındaki insanlar için çok da ürkütücü olabilir. Ama elbette ciddiye almıyoruz. Yazarın üslubuna, kurgunun güzelliğine övgüler düzüp, hayal gücü karşısında hayranlığımızı ifade ederek hızla geçiştiriyoruz. Eğer öyle yapmazsak, kafesteki insanlar hakkında konuşmamız gerekecek.
Kafesteki hayvanlar hakkında konuşmamız gerekecek, insanlar ve hayvanlar üzerindeki korkunç deneylerden bahsetmek zorunda kalacağız. Kucağındaki süslü köpeği, hayvanlar üzerinde test edilmiş kozmetik ürünlerle süslenerek taşıyan kadını düşüneceğiz. Onlarca hayvana işkence edip öldürdüğü halde seri katil sayılmayan insanları masaya yatırmak zorunda kalacağız.
Tüm bu can sıkıcı konuları bir çocuk kitabında okumayacağız elbette. Romanı okuyacak çocuk ve yetişkinlerin empati yeteneğinin artacağına ise inancımız tam.
Nurgül Ateş'in eğlenceli ve aksiyon dolu hikayesinde bir kediyle yer değiştirdik. Size de öneririz.
Evimin İnsanı
Yazan, Nurgül Ateş
Resimleyen, Uğur Köse
Çizmeli Kedi Kitaplığı
168 sh.
12+
Gökte Kuşlarla
Adımınızı atsanız bir kuşun kanadına çarptığınız, kuşların henüz uçabildiklerini bilmedikleri zamanlarda, yeryüzü çok ama çok karışıkmış. Bir yerden bir yere gitmek, hele de bir kuşa çarpmadan...neredeyse imkansızmış.
Kuşların her yere yürüyerek gittiği o günlerde, Uçuçgil ailesinin hayatı da gerçekten çok zormuş. Bırakın arabayı, bisikletle bile yol almak imkansızmış o zamanlar.
Ortalıkta yürümekle, trafiği felç etmekle kalmaz, kuşlar evlerin içinde insanlarla beraber yaşar, ayak altında dolaşır, etrafa tüylerini saçarmış.
Efendim, işte tam da o yıllarda Bay Uçuçgil'in canına tak etmiş, oturmuş bir çözüm düşünmüş.
Evin bir köşesinden diğerine çekilmiş iplerin üzerine kaldırıp koymuşlarmış zaten kuşları ama penguenin bir ip üzerinde durması imkansızmış. Hem dışarıda da bu işi, onları elektrik kablolarının üzerine kaldırmakla çözebilecek gibi görünmüyorlarmış. Zira bu afacanlar kıpır kıpır, yerinde duramayan canlılarmış.
Bay Uçuçgil, "Madem yere fazla hem insanlar, hem de kuşlar. Bazılarımız göğe kaçmalı" diye düşünmüş olmalı ki, tüm aileye birer kanat tasarlamış. Bu kanatlarla gidecekmiş çocuklar artık okullarına.
Bir sürü balon bağlanmış, tahtadan kanatları salıvermişler balkondan.
Ne kadar enteresan ki, Bayan Uçuçgil de bu kanatları etrafta bolca bulunan kuş tüyleriyle süslemeyi uygun görmüşmüş. Yani sizin anlayacağınız, şimdiki kuşların ataları, yazar John Yeoman'ın anlattığı bu inanılmaz hikayeye göre insanlarmış.
Sonunda kuşların uçmayı öğrendikleri bu muzip ve olağanüstü hikaye, Quentin Blake'in neşeli çizgileriyle birleşince küçüklü büyüklü tüm okurların kalbine birer ok saplamış.
Şimdi kuşlar gökte, insanlar yerdeyse(!) Uçuçgil ailesini hayırla yad etmeliyiz.
Bay Uçuçgil'in icadını satın alan mühendislik firmasının onunla ne yaptığını ise hepimiz biliyoruz değil mi?
Yer yerinde, gök yerinde ama ikisinin arasında mekik dokuyan insanlar, şimdi de rahat vermiyor kuşlara.
Zira dar geliyor dünya insana!
Gökte Kuşlarla
Yazan, John Yeoman
Resimleyen, Quentin Blake
Hep Kitap
5+ ve büyümeye dirençlilere
Balkondaki At
Balkondaki At, evlerinde atlatla uyanan dokuz çocuğun, sıradışı, acayip mi acayip hikayesi. O kadar acayip ki, bu tür acayipliğe bizim buralarda ancak Onur Ünlü filmlerinden aşinayız.
Herman, balkonundaki atın salonuna bıraktığı gübresiyle imtihan ola dursun, hikaye ilerledikçe anlıyoruz ki tüm bu acayipliğin mantıklı bir açıklaması var. Absürt senaryolara olan sevdamızdan olsa gerek bir açıklamasının olması doğrusu biraz üzüyor aklından zoru olan okuru. Okurun küçüğü ise pek memnun halinden. Kahkahalarıyla eşlik ediyor olana bitene.
Bol ödüllü Alman yazar Hilke Rosenboom'un yazdığı, Anke Kuhl'un resimlediği Balkondaki At, gizemli hikayeleri seven küçük okurlar için eğlenceli, dostluk ve dayanışma dolu harika bir hikaye.
Küçük Herman'ın balkonunda başlayıp, mahalleye, oradan da okula ve huzurevine doğru büyüyen macera, evde gizlice bakılan İngiliz Tori atlarının onları ilk yuvalarından kaçıran at hırsızları tarafından tekrar kaçırılmasıyla devam ediyor.
Balkon, garaj ve bahçelerinde ailelerinden gizlice, kapılarına sığınmış gizemli atlara bakan ve kısa sürede onlara bağlanan çocuklar, atların gübrelerini buldukları her çiçek tarhına ustalıkla gizleyerek, kendi yüzleriyle beraber mahalleninkini de güldürüyor.
Çoğalıp serpilen, dirilip renklenen bitkilerin arasında ,atları mezbahada sosis olmaktan kurtaran çocukların cesaret dolu, neşeli hikayeleri mutlu sonla biterken, küçük okuru da ata bindiği yegane zamanların hatırasına götürdü.
Gülderen Pamir tarafından dilimize çevrilen eser, siyah giyen kötü adamları yenen cesur çocukların ilham veren hikayesiyle, çocuk kalbindeki iyiliğin muhafızlarından.
*Büyümeye dirençlilere not: Kitabın filmi olsa, bir de iyi bir yönetmenin elinden çıksa harika olurdu diye düşünürken bir bakındım ancak öyle bir film bulamadım. Varsa beni de müjdeleyin, olmaz mı?
Balkondaki At
Yazan, Hilke Rosenboom
Resimleyen, Anke Kuhl
Çeviren, Gülderen Pamir
Çizmeli Kedi Kitaplığı
128 sh.
9+ ve büyümeye dirençlilere!
Bir Problemle Ne Yaparsın?
Bir problemle ne yaparsın?
Biriktirip, bekletip, bir kutuda, dantel örtülerle mi saklarsın? Karanlık kuyulara gömüp, üzerine toprak mı atarsın?
Yoksa, hızla atarken "Yakala! " diye bağırarak, problemi bir başkasına mı yamarsın?
Derdin orada dururken, daha da renklendirdiğin bir hayat yaşayıp, objektiflere poz mu verirsin? Endişeyle problemin seni yutmasını, yenmesini, hallaç pamuğu gibi bir köşeye fırlatmasını beklerken kısıtlı zamanında ömrünün sonunu bekleyen bir ölümcül hasta sefahatine mi açarsın kollarını?
Bir Fikirle Ne Yaparsın'ın cin fikirli yazarı Kobi Yamada'nın kaleme aldığı, Mae Besom'un resimlediği "Bir Problemle Ne Yaparsın? ", yakınlarda, yine Nar Çocuk marifetiyle dilimize kazandırılan ilham verici güzellikte bir eser.
"Her problem, içerisinde güzel şeyler için fırsatlar barındırır. Tek yapmanız gereken onu arayıp bulmaktır. " diyor Yamada, okura.
Problem, aslında olduğunu zannettiği şey değil okurun. Kitabın küçük kahramanı gibi o da, her problemin, içinde öğrenme ve büyüme fırsatı taşıyan bambaşka sürprizler sakladığını biliyor.
Biliyor bilmesine de, başının üstünde büyüdükçe büyüyen kara bulutun, fırtınayla birlikte yeni dostlar, bambaşka keşifler barındırdığını öğrenmek için biraz cesarete ihtiyacı var.
Ve o cesareti kuşanmak için biraz yetişkin desteğine.
Kobi Yamada iki çok eğlenceli çocuğuyla nasıl bir babadır bilmem. Ama ben, nöbetçi, avucumun içinde sakladığım kanadı kırılmaya hazır kuşu uçup kırılması, güçlenip, kanatlanması için gökyüzüne bırakacak kadar cesaret toplayamazsam, sarıp, sımsıkı kuşattığım kanatlarından, korumaya çalışırken incitirsem, daha fazla keşif için yüreklendirmezsem küçüğüme cesaretten fazlası gerekeceğini iyi biliyorum.
Çocuğunun gözyaşlarından korkmayan, kırılıp parçalandığında, düşüp yaralandığında cesaretle yanında kalıp, "İyi olacaksın, hadi! "diyebilen ebeveynler var ya?
İşte onlar, bir problemle ne yapılacağının en güzel timsali muhakkak.
Yine harikulade bir resimleme, titiz bir çeviri ve kaliteli baskıyla bizi karşılayan "Bir Problemle Ne Yaparsın? ", kapağındaki tipografik düzenlemeyle okuma güçlüğü oluştursa da, grafik tasarımdaki yaygın tipografik yerleştirmelere alışkın gözlerde bu kusur kadı kızınınkinden ufak sayılır doğrusu.
Yine çok severek okuduğumuz, sevgi ve minnetle, değerli bir hazineyi gözetircesine kitaplığımızın ve gönlümüzün tahtına oturttuğumuz eser, kitapları birer mücevher gibi boynunda ve zihninde saklayan küçük okurlar ve büyümeye dirençli her yaştan okur için.
Bir Problemle Ne Yaparsın?
Yazan, Kobi Yamada
Resimleyen, Mae Besom
Çeviren, Abdülkerim Enes Esen - Tuna Alemdar
Nar Çocuk
4+ yaş ve Büyümeye dirençlilere!
